Farklı Bir BIM Projesi

[ulasdeniz]

Geçen sene Avustralyalı bir müşteteri ile , Firmalarının çocuklar için ürettikleri ahşap oyun evlerinin montaj klavuzlarını hazırlamak üzere anlaşmıştık.  Amaç sadece kataloglarında bulunan ürünlerin basitçe montaj klavuzlarını hazırlamak ve yeni modeller için teknik dökümanlar ve yine montaj kılavuzlarının hazırlanması idi .  İlk şablonları oluşturduktan sonra işin o kadar zor olmayacağını gördüm ve işe koyuldum.

İlk kitapçığın montaj klavuzunda, 3d modeli montajı ve parçalarını oluşturmak için,  Autodesk Inventor Professional yazılımını kullandım. Bu iş için ideal yazılım olarak, epeyce zorlandığımı söyleyebilirim. Bu modeli montajlamak gerçekten çok fazla adım ve dikkat gerektiriyordu. Ayrıca firmanın pek çok ürününde benzer parçalar vardı ve firmanın üretim için belli bir sistemi yoktu.  ilk modeli Inventor ile oluşturdum ve araştırmalarıma göre bu tür işlerde benzer yazılımlar tercih ediliyordu.

Daha sonra firmanın ürünlerini incelediğimde ürünler belli başlı elemanlardan oluşuyordu. örneğin merdiven, zemin döşemesi, kaydırak, korkuluklar salıncak, kule, çatı, cephe duvarları, tırmanma duvarı gibi pek çok elemandan oluşuyordu. Biribirlerine çok benzer olsa da her bir üründe bu elemanlar farklı birer modelmiş gibi duruyordu.  Yaklaşık 70 farklı model olduğunu düşünürsek, bu 70 farklı merdiven, 70 farklı duvar, ve onların alt elemanları olan türlü tahtaparçaları. Fabrika deposunun ne kadar karmaşık olduğunu tahmin edemedim bile.

Müşteri ile görüşüp, tüm modellerin üretim ve depolama sürecinin yapısını değiştirerek, daha verimli ve düzenli bir çalışma sistemine geçebilmelerini sağlayacak bir takım değişiklikler yapmayı önerdim.  Bu sayede hem daha sistemli bir depolama ve üretim düzenine sahip olacaklar, hem de standart elemanlarla, daha az kitapçık ve dökümanla daha az maliyetli bir iş yapacaktım. Bu hali ile 70 tane kitapcık hazırlamak yerine, ön hesaplamalara göre 20 kitapçık kadar bir iş yüküne ve maliyetine düşürecektim. Ayrıca tüm elamanlar ve alt parçaları ürün kodları ile yapılandıracak, bu sayede üretimdeki kafa karışıklığı giderilecek, depolama hacmi ve  işgücü kaybı büyük oranda düşürülecekti. Ayrıca müşterilere teslim edilen ürünlerdeki eksiklik şikayetlerinden yalnış ürün şikayetlerinden de kaçınılmış olacaktı. Her modelin bir metraj listesi olacktı. böylelikle farklı modellerde kullanılan aynı parçalar sadece ölçülerine ve cinslerine göre sıralanacaktı.

 Örneğin ölçülerine göre zemin döşemeleri modelleri oluşturulacaktı böylelikle her model için tek tek birer zemin dölşemesi montajı anlatmak yerine her farklı zemin döşemesi için ayrı montaj açıklamaları yapılacaktı. Veya yan duvarlar için aynı şekilde. Yani biz her ev modeli için bir kitapçık yerine her elaman için bir kitapçık hazırlayacaktık. Daha sonra ev modelleri için, bu kitapçıklardan birleştirilerek tüm montaj kılavuzları hazırlanmış olacaktı.  Ayrıca benzer ölçülerdeki tüm elemanlar da standartlaşacaktı. böylelikle 5-6 döşeme modeli tüm ürün modelleri için yeterli olacaktı. Bu şekilde bir yapı ile fabrikadaki düzensizlik bir sisteme oturacak, depo hacmi düşürülecek, eksiksiz metraj listeleri ile yanlış ve eksik teslimat kaynaklı müşteri şikayetleri son bulacak,  ve yeni modellerin kılavuzları maliyetsiz ve hızlı bir şekilde oluşturulabileceklerdi. Ayrıca müşterilerine kendi istedikleri kombinasyonlarla özgün modeller oluştuma imkanı yaratmış olacaktık. Tüm model eleman ve parçaların CAD dosyaları da yaratılacağı için, ayrıca ürün katalogları da standartlara oturmuş olacaktı. 

Aşağıda firmaya hazırladığım sistem projesine ilişkin tanıtım resmi mevcut.

Yaptıkları toplantı sonrası Firma projemle ilgilendiklerini, daha kapsamlı bir çalışma için gerekli verileri bana sunmayı önerdiler. Acilen hazırlanması gereken bazı kitapçıklardan sonra  bu işe başlayabilecektik. 

Önümde sistemli ve verimli bir proje olmuştu, ve o çapta bir şirkete sistem kurmak danışmanlık yapmak ve sistemi kendi başıma inşa etmek gurur vericiydi.  Böyle bir sistemi en iyi BIM yazılımları ile kurabileceğimi düşündüm. Amaçları da Tam olarak BIM ile örtüşen bir yapıdaydı. O halde buna bir BIM projesi diyebilirdik. Zaten  ben Inventor yerine Autodesk Revit Architecture  yazılımını  kullanmanın çok daha pratik ve hızlı olacağına karar vermiştim bile. 

Revit ile elemanlar, duvar merdiven korkuluk gibi modeller Family olarak inşa edilecek ve bu elemanlar daha sonra birleşerek  oyun evini oluşturacaklardı.  Böylelikle he bir adımla bağımsız olarak uğraşma olanağım oluyordu ve her bir elemanın kitapçığı, o elemanın family’si ile hazırlanabilecekti. metraj listeleri de tüm model üzerinden family alt balşıklarına göre yaratılabilecekti. 

Bu hali ile bir çocuk oyuncağı üretim ve plan projesi bir BIM projesi sayılabilir mi?. Neden olmasın?  Amaçlarımız belli, sonuçlar da. Üretimden inşaata tüm aşamaları sistemli ve kusursuz bir şekilde planlamak ve inşa etmek. Planlamadan, teslime kadar, tüm aşamaları dijital ortamda BIM yazılımları ile yapıyoruz zaten. Üstelik üretim de işin içinde. Ayrıca her bir elemanın parçanın ya da modelin istenilen detay seviyesinde bilgilerine ulaşmamız da mümkün. En önemlisi, Bilgi kaynaklı bilgi üretimli bir proje. Bence bu kesinlikle bir BIM projesi sayılabilir. Görsel kısmı da var, dökümentasyon da, üretim, de inşaat da teslim de ve daha sonra ileride yapılacak yeni mopdellerin analizi bile yapılabilecekti.  Fakat BIM özellikle yapı sektöründeki bilgi tabanl modelleme sürecidir. Üretim sürecindeki sürece Digital prototyping  de uygun bir tanım olabilecektir. Yine de ben BIM araçlarını kullandığım için PIM diyebiliriz diye düşünüyorum. (Product Information Modelling)

Modeller Revitte family’ler olarak hazırlandı.  Yani her bir eleman, duvarlar, korkuluklar döşemeler,merdivenler ölçülerine göre sınıflandırılarak bağımsız halde modellendi.  Family’ler Her bir ev için oluşturulan dosyalarda birleştirilerek Yapıların tamamının oluşturulması sağlandı.  Tüm süreç boyunca Revit Phase özellikleri oldukça kullanışlı bir biçimde işe yaradı ve istenilen aşamanın görüntülenmesi sağlandı. Yeni yaratılan modeller için görseller Autodesk 3ds max Design içerisine aktrarılarak görseller hazırlandı.  FBX olarak Max’e aktardığım modelden 3d görüntüler oluşturuldu.

Parçaların montaj şemaları için  Autodesk Inventor Publisher kullanıldı. Bu yazılım her bir tahta parçasının ve hatta çivinin montajını detaylı olarak göstermemde çok kullanışlı oldu. Oldukça hızlı bir şekilde döküman hazırlamamı sağladı. ilk modeli Inventor Professional ile yaptığım zaman çok daha kullanışlıydı çünkü iki program biribiri ile çok iyi bir şekilde uyumluydu ve Inventor içinde yaptığım değişikliği Inventor Publisher’de otomatilk olarak güncelleyebiliyordum. Ayrıca Autodesk malzemeleri doğrudan Publisher içine geçebiliyordu. Ve metraj listeri de kusursuz geliyor, parça isimlerini yeniden yazmadan Publisher içinde kullanabiliyordum.

Revit'ten Inventor Publisher’e atarken bir çok format kullanılabiliyordu fakat en verimlisi SAT dosya biçiminde aktarmak olmuştu. Kaplamalar ve malzemeler gelmiyordu fakat bunları Inventor Publisher içinde yeniden yapmak çok kolay bir işti.  Ayrıca Inventor Publisher çok kısa süede pratik bir biçimde montaj animasyonları hazılamama olanak sağlıyordu.  Bununla ilgili bir videoyu da makale içinde bulabilirsiniz.   Animasyonlar çok pratik bir şekilde her adım ayarlanarak yapılıyor. her montaj adımını normal bir kitapçık hazırlar gibi hazırladıktan sonra, çıktı olarak video biçimilerinden birini seçtiğinizde Inventor publisher size otomatik olarak animasyonu veriyor. Bu amaçla mevcut olan tüm diğer yazılımlara göre çok daha pratik ve öğrenmesi kolay bir yazılım. Kitapçık hazırlayacaksanız, Word ve  Poverpoint dosyalarında çıktılar alabiliyorsunuz otomatik olarak. ayrıca PDF çıktısına da yine bir tuşla ulaşabiliyorsunuz. 

Autodesk Inventor Publisher  kullanması ve öğrenmesi çok kolay bir yazılımdır. Eğer Inventor’de montaj şemaları ve animasyonları ile uğraşıyorsanız, Inventor Publisher işinizi  yüzde yetmiş gibi bir oranda hızlandırır ve kolaylaştırır. Yazılım ülkemizde çok tanınmıyor Fakat Autodesk Bu sene yazılımın Bulut versiyonunu da çıkardı.   

Autodesk Inventor Publisher yazılımının kullanımına ilişkin video  eğtim serisini yakın zamanda tamamlayıp sunmayı planlıyorum.

Altta Revit ve 3Ds Max görüntüleri olan bu yeni proje özürlü çocuklar için bir ev planı. Bu serinin yüksek zeminli modellerini ve özürlü rampalarını da hazırlamıştık.

Tüm bu aşamalar Inventor Publisher çıktılarından üreilerek bir kitap ve döküman hazırlama yazılımında birleştirilerek kitapçık haline getirildi. Modeldeki değişiklikler kitap hazırlama programında otomatiik olarak göründüğü için dosya paylaşımı ve iş akışı çok kolay bir şekide gerçekleşiyor. Çıktı olarak PDF veya video formatı seçerek tüm süreç tamamlanmış oluyor. 

Özürlü çocuklar için modelin detayları Revit ile hazırlandı:

Bir video montaj çalışması örneği : 

Bu projede kullanılan yazılımlar: 

Autodesk Inventor Professional:

Modelin hazırlanması, parçaların birleştirimesi ve kaplama atılması işlemlerinde kullanıldı.  Inventor publisher ile mükemmel uyumu sayesinde süreci oldukça kolaylaştırdı. Ayrıca görsel oluşturmada, ya da montaj şemasının hazırlanmasında da oldukça kullanışlıydı. Ayrıca Inventor içinde de montaj dökümanlarını hazırlamak mümkün ki ilk modelde montaj dökümanı için kullanmıştım.  Oldukça iyi bir metraj ve listeleme özelliğ, malzemelerin Publisher ile uyumu, dosya güncellemelkerinin Publisher’e otomatik olarak aktarılması açısından oldukçe kullanışlıydı. 

& target=_blankamp; target=_blankamp; target=_blankamp; target=_blankamp; target=_blanklt; target=_b...

Autodesk Revit Architecture:

Revit bu projede amaca daha uygun görünmüştü. bu tip bir proje için pek kullanılması akla gelmese de, elemanların ayrı birer family olarak tasarlanabilmesi çok büyük avantjdı. YAyrıca Phase yönetimi ile parçaların görnürlük ayarları çok pratik bir şekilde yapılabiliyordu. ayrıca parçaların montajı esnasında Inventor’den çok daha pratikti.  çünkü Inventor’ün montajı relationship denen işlemler yüzünden çok zorlaşıyordu. fakat Revit’te hizalama özellikleri bu iş için çok kullanışlıydı.  Ayrıca kat planı, görünüş ve kesitleri doğrudan kitapçığa aktardığım için sürecin döküman kısmında çok çok işe yaradı. Zaten sadece kitapçık değil, modelin de tek dökümnalarını oluşturmam projede, firmanın üretim sürecinde büyük önem taşıyordu.

Autodesk 3ds max Design ve Mental Ray

Özellikle yeni oluşturulacak modellerin gerçekçi renderları için kullandım. yan tarafta örnek bir render çalışmam mevcut.  hızlı ve esnek görselleştirme araçları içerdiğinden 

ve kalite olarak çok kısa sürede revit’ten daha iyi görselle alabildiğimiz için tercih edildi . Ayrıca yeni hazırlyacağımız modellerin kaba formları için taslaklar hazırlamada bu yazımlar kullanıldı. 

Autodesk Inventor Publisher

Yeterince bahsettik. Fakat gerçekten montaj dökümanları için şaşırtıcı derecede pratik. montaj şemalarını oluştururken metin ve balonlarla, işaretleri ile oldukça kullanışlı bir yardımcı araç. resim ya da video çıktılarının yanında PDF WORD ve  POVERPOINT dosyalarını da otamatik oluşturabiliyor. 

Resim Düzenleme yazılımı: Kimi zaman resimleri düzenlemek üzerinde değişiklik yapmak gerektiğinde bu yaılımı kullandım. 

Kitap hazırlama yazılımı :  Publishe’den ve revitten aldığım resim ve pdf çıktılarını bu yazılımla derleyip kitap oluşturdum. hazırladığım bir şablon dosya ile sadece resimleri seçip sürükleyerek dosyadaki işlemleri tamlayabileceğim kadar pratik bir sistem oluşturdum. 

Projeye lüzumsuz yere hazırlanacak kitapçık sayısını ve firmanın bu kitapçıklara ödeyecekleri (dolayısıyla bana ödeyecekleri) bedeli düşürmek istememle başladım.  Her kitapçıkta daha önce yaptığımın benzerini yeniden yapmak zorunda kalıyordum. Firma her seferinde yeni model geliştirmiş, bu yeni modeldeki ortak elemanlar her projede gereksiz yere farklılık göstermişti. bu can sıkıcı bir durum. düzensilik içinde artık rutinleşecek bir işi yapmak tam bir kabus.  

Bu proje bir çocuk oyun evi olarak düşünülmemeli. Bir çocuk evi üreten firmanın tüm üretim ve tasarım sürecini yeni ve etkili bir sisteme oturtma, ürünlerin üretim montaj, tasarım ve teslim aşamalarını içeren bir süreci yönetme projesi olarak düşünülmelidir. Kullanılan yazılımlar, yaratılan sitem, oluşturulan dökümanlar, her şeyin bilgiye dayalı olması ve sonuçta yine bilgi tabanlı bir ürün çıkması, görsel ve 3 boyutlu yapısı ile ister istemez BIM projesi addedilebilecektir. Fabrikanın tasarımdan teslime tüm süreçlerini optimize etmeyi amaçlamış dijital ön projelendirmeye dayalı, sistemi ve ürünü iyeleştirmeyi, süreci optimize etmeyi, depolamayı ve üretim sürecindeki gereksiz karmaşayı yok etmeyi amaçladığımız bir sistem. O yüzden bu projeyi bir BIM projesi olarak isimlendirmeye çekinmiyorum. 

Bir sonraki proje tanıtımımız da görüşmek üzere.  İlgilendiğiniz için Teşekkürler.

Ulaş Deniz. BIM Yöneticisi, Digital Prototyping Operatörü. 

Sorularınız ve konu ile ilgili detaylı açıklamalar için iletişim kurabilirsiniz

ulasdeniz@outlook.com